Sức mua là gì?

Sức mua là khái niệm cốt lõi trong giao dịch tiền mã hóa và tài chính mà mọi nhà giao dịch cần nắm vững trước khi thực hiện giao dịch trên một sàn giao dịch. Bài hướng dẫn này sẽ làm rõ các khía cạnh của sức mua, phương pháp tính toán và tác động của sức mua đối với từng chiến lược giao dịch, tập trung phân tích sức mua ngoại hối và vai trò của nó ở nhiều thị trường.

Sức mua là gì?

Sức mua là tổng số vốn mà một nhà giao dịch được phép sử dụng để mua tài sản trên sàn giao dịch. Khoản này gồm cả số dư tiền mặt thực tế trong tài khoản và nguồn vốn bổ sung mà nhà giao dịch có thể tiếp cận nhờ các cơ chế vay. Trên các nền tảng giao dịch, sức mua thể hiện giá trị tối đa tài sản mà nhà giao dịch có thể mua vào thời điểm bất kỳ.

Khái niệm này vượt ra ngoài phạm vi tiền gửi đơn thuần do nhiều sàn cung cấp dịch vụ giao dịch ký quỹ. Khi giao dịch ký quỹ có sẵn, nhà giao dịch đủ điều kiện có thể tận dụng nguồn vốn hiện có để mở rộng vị thế nhờ vốn vay từ sàn. Vì vậy, sức mua hiển thị thường lớn hơn số tiền ký gửi ban đầu. Lưu ý sức mua thay đổi tùy từng sàn do sự khác biệt về chính sách cho vay, lãi suất và quy định riêng của từng nền tảng. Nhà giao dịch cần giám sát sức mua ngoại hối và khả năng giao dịch trên thị trường phái sinh, ngoại hối và tiền mã hóa để kiểm soát vị thế hiệu quả.

Sức mua không ký quỹ và sức mua ký quỹ khác nhau như thế nào?

Việc phân biệt giữa sức mua không ký quỹ và sức mua ký quỹ mang ý nghĩa quan trọng trong việc xác định giới hạn giao dịch và rủi ro. Với tài khoản không ký quỹ, sức mua bằng đúng số dư tiền mặt—nhà giao dịch chỉ mua được tài sản tối đa bằng số tiền đã nạp. Cách này loại bỏ rủi ro vay mượn nhưng đồng thời giới hạn quy mô giao dịch.

Giao dịch ký quỹ thay đổi hoàn toàn mô hình này, cho phép nhà giao dịch vay vốn từ sàn để tăng quy mô vị thế. Khi giao dịch ký quỹ, hai ngưỡng quan trọng chi phối tài khoản: ký quỹ ban đầu và ký quỹ duy trì. Ký quỹ ban đầu là tỷ lệ tiền mặt tối thiểu cần thiết để đảm bảo khoản vay, còn ký quỹ duy trì là giá trị tối thiểu của tài khoản để giữ vị thế mở và tránh bị thanh lý.

Ví dụ, nếu nhà giao dịch có 50.000 USD tiền mặt tại sàn yêu cầu tỷ lệ ký quỹ ban đầu 50%, tổng sức mua sẽ là 100.000 USD, tức có thể vay thêm 50.000 USD để giao dịch. Tuy nhiên, nhà giao dịch phải liên tục giám sát giá trị tài khoản để vượt qua ngưỡng ký quỹ duy trì. Nếu sàn yêu cầu tỷ lệ duy trì 35%, giá trị tài khoản tối thiểu được tính: (giá trị khoản vay) / (1 - tỷ lệ duy trì). Trường hợp này: 50.000 USD / (1 - 0,35) = 76.923,07 USD. Nếu giá trị tài khoản xuống dưới mức này, sàn sẽ phát cảnh báo ký quỹ, buộc phải bổ sung vốn hoặc đóng vị thế. Nếu không đáp ứng, tài khoản sẽ bị thanh lý tự động và mất toàn bộ vị thế ký quỹ. Hiểu rõ cách tính sức mua ngoại hối là điều kiện tiên quyết cho nhà giao dịch trên thị trường tiền tệ, nơi tỷ lệ đòn bẩy rất cao.

Sức mua tiêu dùng có giống sức mua giao dịch không?

Dù có tên gọi gần giống, sức mua tiêu dùng và sức mua giao dịch là hai khái niệm kinh tế khác biệt hoàn toàn. Sức mua giao dịch liên quan trực tiếp đến khả năng giao dịch trên sàn tài chính, còn sức mua tiêu dùng phản ánh điều kiện kinh tế vĩ mô và giá trị đồng tiền.

Sức mua tiêu dùng đo lường lượng hàng hóa, dịch vụ có thể mua bằng một đơn vị tiền tệ. Các nhà kinh tế sử dụng chỉ số này để đánh giá lạm phát và sức mạnh đồng tiền. Khi lạm phát tăng, sức mua tiêu dùng giảm—cùng một số tiền mua được ít hơn. Mối quan hệ nghịch này giúp nhận diện sức khỏe kinh tế và hiệu quả chính sách tiền tệ.

Các cơ quan như Cục Thống kê Lao động Hoa Kỳ theo dõi sức mua tiêu dùng qua các chỉ số như Chỉ số giá tiêu dùng (CPI). Chỉ số này ghi nhận biến động giá ở các nhóm thiết yếu như thực phẩm, xăng dầu, y tế, nhà ở. Khi CPI tăng, sức mua tiêu dùng giảm, nghĩa là người tiêu dùng cần nhiều tiền hơn để giữ mức sống. Chỉ số vĩ mô này hoạt động độc lập với sức mua giao dịch, nhưng vẫn có thể ảnh hưởng đến sức mua ngoại hối thông qua biến động giá trị tiền tệ.

Sức mua giao dịch trong ngày là gì?

Sức mua giao dịch trong ngày (DTBP) là đặc quyền ký quỹ chuyên biệt dành cho nhà giao dịch ngắn hạn. Khác với nhà đầu tư dài hạn giữ vị thế lâu, nhà giao dịch trong ngày thực hiện nhiều lệnh trong một phiên và tất cả vị thế đều đóng trước khi thị trường kết thúc.

Để được hưởng đặc quyền giao dịch trong ngày và sức mua này, nhà giao dịch phải đáp ứng các yêu cầu quản lý cụ thể. Mẫu nhà giao dịch trong ngày thường cần thực hiện ít nhất bốn lệnh trong năm ngày làm việc, các lệnh này chiếm tối thiểu 6% tổng hoạt động tài khoản ký quỹ. Ngoài ra, phải duy trì giá trị tài khoản tối thiểu 25.000 USD. Nếu tài khoản xuống dưới ngưỡng, hệ thống sẽ phát cảnh báo ký quỹ và khóa giao dịch đến khi tài khoản được bổ sung.

Nhà giao dịch trong ngày thường tiếp cận tỷ lệ đòn bẩy cao hơn so với giao dịch swing hoặc vị thế, giúp tối ưu hóa lợi nhuận từ biến động giá nhỏ. Điều này rất quan trọng ở thị trường ngoại hối, nơi sức mua ngoại hối có thể cao nhờ tỷ lệ đòn bẩy lớn. Tuy nhiên, sức mua tăng đồng nghĩa rủi ro lớn hơn và quy định nghiêm ngặt hơn. Mỗi sàn môi giới có thể đặt thêm quy định ngoài mức tối thiểu như tăng ký quỹ duy trì hoặc giảm tỷ lệ đòn bẩy. Nhà giao dịch nên nghiên cứu kỹ điều khoản từng nền tảng để hiểu rõ giới hạn sức mua và mức độ rủi ro thực tế.

Sức mua trong giao dịch tiền mã hóa là gì?

Các sàn tiền mã hóa đã điều chỉnh khái niệm sức mua để phù hợp với đặc thù của thị trường tài sản số. Nhiều nền tảng cung cấp tỷ lệ đòn bẩy cao nhằm thu hút nhà giao dịch và tăng thanh khoản. Các sàn cho phép sử dụng đòn bẩy với hợp đồng không kỳ hạn, nghĩa là nhà giao dịch với số dư nhỏ có thể kiểm soát vị thế lớn vượt xa số tiền gửi ban đầu.

Sức mua tăng này cho phép nhà giao dịch với số dư nhỏ kiểm soát vị thế lớn và có thể đạt lợi nhuận cao từ biến động giá nhỏ. Tuy nhiên, đòn bẩy vừa khuếch đại lợi nhuận vừa tăng rủi ro—biến động bất lợi sẽ nhanh chóng làm giảm giá trị tài khoản và kích hoạt thanh lý vị thế. Tương tự nguyên tắc sức mua ngoại hối, nhà giao dịch tiền mã hóa cần kiểm soát chặt đòn bẩy và quy mô vị thế.

Giao dịch ký quỹ tiền mã hóa đòi hỏi chú trọng đến yêu cầu duy trì và ngưỡng thanh lý. Khác thị trường truyền thống, nơi có cảnh báo ký quỹ và thời gian xử lý, nhiều sàn tiền mã hóa áp dụng cơ chế thanh lý tự động. Khi tài khoản xuống dưới ngưỡng duy trì, vị thế sẽ bị đóng ngay để ngăn lỗ thêm. Quy trình này buộc nhà giao dịch phải liên tục giám sát vị thế và duy trì sức mua đủ lớn để vượt qua biến động thị trường.

Kết luận

Sức mua là yếu tố then chốt ảnh hưởng trực tiếp đến chiến lược giao dịch và quản trị rủi ro ở mọi thị trường tài chính, đặc biệt tiền mã hóa và ngoại hối. Việc hiểu rõ sự khác biệt giữa sức mua tiền mặt và ký quỹ, phân biệt với sức mua tiêu dùng, cũng như nắm vững các loại sức mua đặc thù như sức mua giao dịch trong ngày và sức mua ngoại hối giúp nhà giao dịch tối ưu hóa quy mô vị thế và sử dụng đòn bẩy hợp lý.

Sức mua tăng nhờ ký quỹ và đòn bẩy có thể tối đa hóa lợi nhuận, nhưng cũng đồng thời nâng cao rủi ro thua lỗ lớn. Nhà giao dịch phải hiểu rõ quy định ký quỹ, ngưỡng duy trì, cơ chế thanh lý trước khi sử dụng đòn bẩy. Thành công trong giao dịch đòi hỏi không chỉ nắm vững cách tính sức mua ngoại hối và nguyên tắc quản lý sức mua mà còn phải triển khai chiến lược quản trị rủi ro chặt chẽ để bảo vệ vốn và duy trì hiệu quả lâu dài. Dù giao dịch tiền mã hóa, ngoại hối hay tài sản truyền thống, quản lý sức mua hiệu quả luôn là nền tảng của thành công bền vững.