EIL làm cách nào để tái cấu trúc L2 đã bị hỏng thành một siêu máy tính?

Trong phần trước của chuỗi Interop, chúng tôi đã giới thiệu về Open Intents Framework (OIF)—một ngôn ngữ phổ quát cho phép người dùng diễn đạt ý định như “Tôi muốn mua NFT xuyên chuỗi” và các solver trong mạng lưới đều hiểu được (xem thêm Khi “Intent” trở thành tiêu chuẩn: OIF xóa bỏ phân mảnh xuyên chuỗi và đưa Web3 trở về trực giác người dùng?).

Nhưng việc hiểu ý định chỉ là bước đầu; thực thi mới là yếu tố quyết định. Sau khi bạn đưa ra ý định, dòng vốn sẽ di chuyển an toàn từ Base sang Arbitrum như thế nào? Chuỗi đích xác thực chữ ký ra sao? Ai chịu phí gas trên chuỗi mục tiêu?

Đó là trọng tâm của giai đoạn “Acceleration” trong lộ trình tương tác Ethereum—Ethereum Interoperability Layer (EIL). Tại sự kiện Devconnect gần đây, nhóm Account Abstraction của Ethereum Foundation đã đưa EIL thành điểm nhấn.

Bản chất của EIL là mang lại trải nghiệm liền mạch trên mọi Layer 2—giúp chúng vận hành như một chuỗi duy nhất—mà không cần hard fork hay thay đổi đồng thuận cốt lõi của Ethereum.

I. EIL là gì?

Khi tìm hiểu về EIL, đừng để từ “Layer” đánh lạc hướng. EIL không phải một blockchain mới hay cầu nối xuyên chuỗi kiểu truyền thống.

Thực chất, đây là tập hợp tiêu chuẩn và khung chuẩn kết hợp Account Abstraction (ERC-4337) với truyền thông điệp xuyên chuỗi, tạo môi trường thực thi hợp nhất ảo.

Hiện tại, mỗi Layer 2 trong hệ sinh thái Ethereum là một “hòn đảo” biệt lập. Ví dụ, tài khoản (EOA) của bạn trên Optimism và Arbitrum có thể cùng địa chỉ, nhưng trạng thái lại hoàn toàn tách biệt:

• Chữ ký trên chuỗi A không xác thực trực tiếp trên chuỗi B.
• Tài sản trên chuỗi A không hiển thị trên chuỗi B.

EIL hướng đến phá vỡ sự cô lập này bằng hai thành phần cốt lõi:

• Tài khoản thông minh dựa trên ERC-4337: Account abstraction tách logic tài khoản khỏi khóa. Paymaster giải quyết vấn đề thiếu gas trên chuỗi mục tiêu, còn Key Manager đồng bộ trạng thái đa chuỗi.
• Lớp truyền thông điệp tối thiểu hóa niềm tin: Tiêu chuẩn này cho phép UserOps (hoạt động người dùng) được đóng gói và truyền an toàn sang các chuỗi khác qua cầu rollup chính thức hoặc bằng chứng light client.

Hãy tưởng tượng: hoạt động xuyên chuỗi truyền thống giống như du lịch quốc tế—bạn phải đổi tiền (tài sản xuyên chuỗi), xin visa (ủy quyền lại), và tuân thủ luật địa phương (mua gas trên chuỗi đích). Trong kỷ nguyên EIL, hoạt động xuyên chuỗi giống như dùng thẻ Visa:

Dù ở đâu, bạn chỉ cần quẹt thẻ (ký một lần), mạng lưới ngân hàng bên dưới (EIL) sẽ tự động xử lý tỷ giá, thanh toán và xác thực. Bạn không nhận ra ranh giới chuỗi.

Đề xuất EIL của nhóm Account Abstraction thuộc Ethereum Foundation vẽ ra viễn cảnh nơi người dùng hoàn tất giao dịch xuyên chuỗi chỉ bằng một lần ký—không cần relay tập trung, không thêm giả định niềm tin. Người dùng khởi tạo giao dịch trực tiếp từ ví và thanh toán liền mạch trên các Layer 2.

Đây là hình thức Account Abstraction tiệm cận lý tưởng. So với các thao tác phân mảnh, phức tạp hiện nay, cách tiếp cận này giúp người dùng tự động tạo tài khoản, quản lý khóa riêng, và xử lý giao dịch xuyên chuỗi một cách dễ dàng.

Account abstraction gốc (AA) có thể biến mọi tài khoản thành tài khoản thông minh. Người dùng không còn lo về phí gas—thậm chí không cần biết đến chúng—để tập trung hoàn toàn vào trải nghiệm on-chain và quản lý tài sản.

II. Từ “Cross-Chain” đến “Chain Abstraction”: Chuyển đổi mô hình

Nếu EIL hiện thực hóa, nó sẽ lấp đầy khoảng trống cuối cùng cho việc phổ cập Web3. Đây là bước chuyển của Ethereum từ cạnh tranh đa chuỗi sang trừu tượng hóa chuỗi, giúp giải quyết những vấn đề lớn nhất cho người dùng và nhà phát triển.

Với người dùng, đây là trải nghiệm “một chuỗi duy nhất” thực sự.

Dưới khung EIL, người dùng không cần chuyển mạng thủ công. Ví dụ, nếu bạn có tiền trên Base nhưng muốn chơi game trên Arbitrum, chỉ cần nhấn bắt đầu trong game. Ví yêu cầu ký; bạn ký, và game bắt đầu.

Phía sau, EIL tự động đóng gói UserOp từ Base, truyền sang Arbitrum qua lớp truyền thông điệp, và Paymaster chi trả phí gas cùng phí vào game. Với bạn, trải nghiệm liền mạch như chơi game trên Base.

Về bảo mật, điều này loại bỏ điểm thất bại đơn lẻ ở cầu nối multisig.

Cầu nối xuyên chuỗi truyền thống dựa vào nhóm xác thực bên ngoài (multisig). Nếu hacker xâm nhập nhóm này, hàng tỷ tài sản sẽ gặp rủi ro. EIL ưu tiên tối thiểu hóa niềm tin, tận dụng bảo mật của Layer 2 (như bằng chứng lưu trữ) để xác thực thông điệp xuyên chuỗi, thay vì dựa vào bên thứ ba. Miễn là Ethereum mainnet an toàn, hoạt động xuyên chuỗi cũng an toàn.

Với nhà phát triển, EIL mang đến tiêu chuẩn tài khoản thống nhất. Hiện xây dựng DApp đa chuỗi cần duy trì nhiều bộ logic. Với EIL, nhà phát triển có thể giả định người dùng sở hữu tài khoản toàn cầu và chỉ cần triển khai giao diện ERC-4337—không cần theo dõi chuỗi nào giữ tài sản của người dùng.

Tuy nhiên, để hiện thực hóa tầm nhìn này, còn một thách thức lớn: Làm sao hàng trăm triệu người dùng EOA hiện tại có thể tận hưởng trải nghiệm này? (Xem thêm Từ EOA đến Account Abstraction: Liệu bước nhảy vọt tiếp theo của Web3 sẽ diễn ra trong “Hệ thống tài khoản”?).

Việc chuyển từ EOA sang AA yêu cầu người dùng phải chuyển tài sản sang địa chỉ mới—một quy trình phức tạp. Đề xuất EIP-7702 của Vitalik Buterin giải quyết tinh tế tranh chấp giữa EIP-4337, EIP-3074 và EIP-5003 bằng cách cho phép EOA tạm thời “biến đổi” thành tài khoản hợp đồng thông minh trong giao dịch.

Với đề xuất này, bạn không cần đăng ký ví mới hay chuyển tài sản từ ví hiện tại (như imToken) sang địa chỉ AA mới. Thay vào đó, EIP-7702 cho phép tài khoản hiện tại tạm thời có tính năng hợp đồng thông minh—như cấp quyền hàng loạt, tài trợ gas, và giao dịch xuyên chuỗi nguyên tử. Sau giao dịch, tài khoản trở về trạng thái EOA ban đầu với đầy đủ khả năng tương thích.

III. Triển khai và tương lai của EIL

Khác với cách tiếp cận cộng đồng từ dưới lên của OIF, EIL do nhóm Account Abstraction của Ethereum Foundation—tác giả ERC-4337—dẫn dắt, mang tính chính thức hơn.

Hiện tại, tiến độ tập trung vào ba lĩnh vực trọng yếu:

• Mở rộng đa chuỗi cho ERC-4337: Cộng đồng đang nghiên cứu cách mở rộng cấu trúc UserOp để chứa thông tin xuyên chuỗi như chain ID mục tiêu—bước nền tảng cho tài khoản thông minh xuyên chuỗi.
• Tích hợp với ERC-7702: Khi EIP-7702 phát triển, người dùng EOA phổ thông có thể truy cập mạng lưới EIL dễ dàng, giảm mạnh rào cản gia nhập.
• Chuẩn hóa giao diện truyền thông điệp: Tương tự như OIF chuẩn hóa ý định, EIL thúc đẩy chuẩn hóa truyền thông điệp. Các dự án như Superchain của Optimism, AggLayer của Polygon, và Elastic Chain của ZKsync đang thử nghiệm khả năng tương tác trong hệ sinh thái riêng, trong khi EIL hướng đến kết nối các mạng này thành một lớp truyền thông điệp chung.

Không chỉ kết nối, EIL còn giải quyết nhu cầu nền tảng: quyền riêng tư.

Nếu EIP-7702 và AA giải quyết khả năng tiếp cận, thì khung Kohaku của Vitalik—công bố tại Devconnect—có thể là mảnh ghép tiếp theo của EIL, phản ánh nguyên tắc “Trustless Manifesto” về chống kiểm duyệt.

Tại Devconnect, Vitalik khẳng định “quyền riêng tư là tự do,” nhấn mạnh lộ trình nâng cấp quyền riêng tư của Ethereum nhằm mang lại bảo mật và riêng tư thực tế. Ethereum Foundation đã tập hợp đội ngũ 47 nhà nghiên cứu, kỹ sư và chuyên gia mật mã dành riêng cho mục tiêu đưa quyền riêng tư thành thuộc tính cốt lõi của Ethereum.

Điều này đồng nghĩa, trong tương lai, bảo vệ quyền riêng tư sẽ cơ bản và liền mạch như chuyển tài sản. Khung Kohaku là bước quan trọng—dùng public key tạo địa chỉ stealth tạm thời, cho phép thao tác riêng tư mà không lộ liên kết với ví chính.

Với thiết kế này, tài khoản AA tương lai sẽ là công cụ quản lý tài sản kiêm lá chắn quyền riêng tư.

Kết hợp các giao thức như Railgun và Privacy Pools, tài khoản AA sẽ cho phép người dùng cung cấp “bằng chứng vô tội” phục vụ tuân thủ pháp lý mà vẫn bảo vệ quyền riêng tư giao dịch. Ai cũng có thể chứng minh nguồn tiền hợp pháp mà không tiết lộ chi tiết chi tiêu.

Điều này giúp lộ trình tương tác Ethereum trở nên rõ nét:

• OIF (Intent Framework): Trao quyền cho ứng dụng hiểu nhu cầu người dùng.
• EIL (Interoperability Layer): Xây dựng hạ tầng cho thực thi liền mạch.

Đây là thông điệp rõ ràng từ Ethereum Foundation: Ethereum không chỉ là liên minh lỏng lẻo của các Layer 2, mà là siêu máy tính toàn cầu thống nhất.

Khi EIL hoàn thiện, người dùng mới có thể không cần biết Layer 2 hay cầu nối xuyên chuỗi là gì. Họ chỉ thấy tài sản—không còn rào cản giữa các chuỗi.

Miễn trừ trách nhiệm:

1. Bài viết này được đăng lại từ [TechFlow]. Bản quyền thuộc về tác giả gốc [imToken]. Nếu có vấn đề liên quan đến đăng lại, vui lòng liên hệ đội ngũ Gate Learn, chúng tôi sẽ xử lý theo quy trình.
2. Miễn trừ trách nhiệm: Các quan điểm và ý kiến trong bài viết này hoàn toàn thuộc về tác giả, không phải là khuyến nghị đầu tư.
3. Các phiên bản ngôn ngữ khác của bài viết này do đội ngũ Gate Learn dịch. Nếu không dẫn nguồn Gate, nghiêm cấm sao chép, phân phối hoặc đạo văn bản dịch.