Chủ tịch SEC lên tiếng: Đếm ngược 68 nghìn tỷ USD chứng khoán Mỹ được mã hóa, hạ tầng truyền thống có thể sụp đổ

Chủ tịch SEC Paul Atkins tuần trước tuyên bố rằng token hóa có thể trở thành đặc điểm cốt lõi của thị trường Mỹ “trong vài năm tới”, đánh dấu sự thay đổi lớn nhất về hạ tầng chứng khoán Mỹ trong hàng chục năm qua. Tổng giá trị thị trường chứng khoán Mỹ khoảng 68 nghìn tỷ USD, nhưng hiện chỉ có 670 triệu USD tồn tại dưới dạng token hóa trên chuỗi, chiếm chưa đến 0,001%.

Cuộc đua toàn cầu phía sau bước ngoặt chính sách của SEC

Phát biểu của Atkins hoàn toàn trái ngược với lập trường trước đây của SEC, cho thấy quá trình hiện đại hóa hạ tầng thị trường Mỹ diễn ra nhanh hơn dự kiến. Sự thay đổi này phần nào xuất phát từ áp lực cạnh tranh toàn cầu—Singapore và Hồng Kông đã triển khai các chương trình trái phiếu token hóa, cấu trúc quỹ số và hệ thống thanh toán blockchain do ngân hàng phát hành, tiến xa hơn Mỹ rất nhiều. SEC nhận thấy rằng các quy định không rõ ràng có thể đẩy token hóa ra nước ngoài, đặc biệt khi các sản phẩm tổng hợp hoặc bao gói vẫn còn nằm trong vùng pháp lý bất định.

Atkins cho rằng token hóa có thể nâng cao tính dự đoán và giảm rủi ro bằng cách thu hẹp hoặc loại bỏ khoảng cách giữa thực hiện giao dịch, thanh toán và tất toán cuối cùng. Khả năng tất toán trong ngày hoặc tức thì là lý do then chốt khiến các cơ quan quản lý đánh giá lại cách tài sản số có thể tích hợp vào các quy tắc hiện hành. Sau khi FTX sụp đổ năm 2022, LedgerX vẫn hoạt động dưới sự giám sát của CFTC, chứng minh hệ thống quản lý của Mỹ có thể bảo vệ tài sản khách hàng hiệu quả khi áp dụng cho hệ thống số gốc. Do đó, các nhà quản lý tài chính nhận thấy cơ hội để dẫn dắt thanh toán token hóa vào các địa điểm được giám sát.

SEC đang xây dựng “hệ thống phân loại token”, dựa trên bài kiểm tra Howey, nhằm giải thích cách mạng lưới phát triển, phân phối quyền kiểm soát và cuối cùng vận hành mà không cần nhà phát hành có thể nhận diện. Hệ phân loại này nhằm xác định tài sản số nào thuộc phạm vi quản lý của SEC. Ủy viên Hester Peirce mô tả phương pháp mới này là “nhanh chóng, thận trọng, sáng tạo và khả thi”.

Trận chiến sinh tử giữa Tài chính truyền thống và Tài chính phi tập trung

(Nguồn: FliptheNasdaq)

Tại cuộc họp của Ủy ban Tư vấn Nhà đầu tư SEC, căng thẳng trong ngành lộ rõ. Citadel Securities kêu gọi SEC đảm bảo tất cả trung gian tham gia giao dịch chứng khoán token hóa (bao gồm cả giao thức phi tập trung) đều phải được nhận diện và tuân thủ các định nghĩa hiện hành về sàn giao dịch, công ty môi giới. Sàn giao dịch tiền mã hóa tuân thủ lớn nhất ở Mỹ lại cho rằng, áp đặt nghĩa vụ cấp công ty môi giới lên hệ thống phi tập trung là không khả thi về mặt vận hành, có thể dẫn đến rủi ro mới bằng cách buộc giao thức phải kiểm soát hoặc tiếp nhận quyền kiểm soát.

Những khác biệt này phản ánh các tầm nhìn khác nhau về cách xây dựng hạ tầng thị trường token hóa. Một mô hình phù hợp với hệ thống trung gian truyền thống; mô hình còn lại dựa vào các giao thức lập trình, không lưu ký. Ủy viên Caroline Crenshaw chỉ ra rằng một số cổ phiếu token hóa được bán dưới dạng “chứng khoán bao gói” có thể không phản ánh đầy đủ quyền lợi kinh tế, điều kiện thanh khoản hoặc bảo vệ giống như công cụ cơ sở, có thể cần xây dựng quy tắc mới.

Việc Nasdaq đang chờ phê duyệt thay đổi quy tắc càng làm tăng tính cấp bách. Sở giao dịch này đề xuất giữ nguyên giao dịch frontend, đồng thời cho phép token hóa ở tầng hậu giao dịch qua DTCC. SEC phải phản hồi trong tháng này, quyết định này có thể ảnh hưởng đến cách các bên khác thiết kế chiến lược token hóa.

Nút thắt kỹ thuật và rủi ro sụp đổ của hạ tầng truyền thống

Rào cản thực tế của token hóa quy mô lớn là quy mô hoạt động của thị trường chứng khoán Mỹ. Nasdaq xử lý khoảng 2.920 giao dịch mỗi giây, giá trị giao dịch mỗi ngày khoảng 463 tỷ USD. So với đó, dù blockchain công khai có thể cải thiện quy trình hậu giao dịch, hiệu năng và độ tin cậy hiện vẫn chưa thể sánh bằng. Để đưa một phần đáng kể chứng khoán Mỹ lên blockchain, cần nâng cấp lớn cho các trung tâm thanh toán, lưu ký, công ty môi giới và mạng lưới tài sản số.

Dữ liệu từ RWA.xyz cho thấy tổng giá trị tài sản thực trên chuỗi đã tăng lên khoảng 35,8 tỷ USD, gấp đôi mức cuối năm 2024. Dù còn nhỏ so với quy mô toàn hệ thống tài chính, mức tăng trưởng này cho thấy niềm tin vào biểu diễn tài sản truyền thống trên chuỗi ngày càng lớn. Nếu SEC cuối cùng xác định tiêu chuẩn phân loại, giải quyết xung đột giữa TradFi và DeFi, quy mô token hóa hiện tại 670 triệu USD có thể tăng trưởng mạnh trong vài năm tới. Tuy nhiên, nếu quy tắc vẫn không rõ ràng, dòng vốn có thể tiếp tục chảy vào các khuôn khổ pháp lý trưởng thành hơn.