Khi quốc gia bắt đầu tiếp quản Bitcoin: Vụ tịch thu 127,271 đồng BTC mở ra thời đại ‘chủ quyền trên chuỗi’

Tiêu đề gốc: 15 tỷ USD BTC đổi chủ: Bộ Tư pháp Mỹ tiêu diệt nhóm Bảo Hoàng Campuchia, trở thành Cá voi BTC lớn nhất thế giới.

Tác giả gốc: Ethan

Nguồn gốc văn bản:

Trích dẫn: Daisy, Mars Finance

Một đơn kiện từ Tòa án Liên bang Quận Đông New York đã gây ra sóng gió trong thế giới tiền điện tử.

Vào ngày 14 tháng 10, Bộ Tư pháp Hoa Kỳ đã thông báo về việc khởi tố hình sự đối với người sáng lập Tập đoàn Bảo hoàng Campuchia, Chen Zhi, và đã yêu cầu tịch thu 127,271 BTC mà ông này kiểm soát, có giá trị thị trường khoảng 15 tỷ USD, khiến đây trở thành vụ tịch thu Bitcoin lớn nhất thế giới.

“Hành động tịch thu tài sản ảo lớn nhất trong lịch sử.” Bộ Tư pháp đã đưa ra những ngôn từ cảnh báo mạnh mẽ trong thông báo. Hơn nữa, chính quyền đặc biệt nhấn mạnh rằng lô BTC này không được lưu trữ trên nền tảng giao dịch, mà được Chen Zhi tự bảo quản lâu dài thông qua ví cá nhân không được quản lý. Điều này dường như đã làm lung lay niềm tin cốt lõi của cộng đồng tiền điện tử: “Nắm giữ khóa riêng, tài sản sẽ không thể bị tước đoạt.”

Trên thực tế, ngay cả khi không phá vỡ thuật toán mã hóa, chính phủ Hoa Kỳ vẫn có thể hoàn thành việc “chuyển giao tư pháp” tài sản thông qua quy trình pháp lý. Thông qua việc theo dõi trên chuỗi và hợp tác quốc tế, các cơ quan thực thi pháp luật đã xác định được Bitcoin phân tán ở nhiều địa chỉ nhưng đều thuộc quyền kiểm soát của Trần Chí. Tòa án sau đó đã ban hành lệnh phong tỏa, chuyển giao hợp pháp các tài sản này đến địa chỉ do chính phủ Hoa Kỳ kiểm soát, vào quy trình quản lý tư pháp, chờ phán quyết tịch thu dân sự cuối cùng.

Trong khi đó, Bộ Tài chính Hoa Kỳ đã liệt kê “BCH Group” là tổ chức tội phạm xuyên quốc gia và áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với 146 cá nhân và thực thể liên quan; Mạng lưới Thực thi Tội phạm Tài chính Hoa Kỳ đã xác định Huione Group là “đối tượng rửa tiền chính” theo Đạo luật Patriot và cấm nhóm này truy cập vào hệ thống thanh toán USD. Anh cũng đã đồng thời thực hiện lệnh phong tỏa tài sản và cấm đi lại đối với Trần Chí và các thành viên trong gia đình ông.

Trong bối cảnh thị trường tiền điện tử, khoảnh khắc này có ý nghĩa biểu tượng rất lớn. Đây không chỉ là hành động thi hành pháp luật đối với một nhóm tội phạm, mà còn là một sự thể hiện công khai quyền kiểm soát trực tiếp của các cơ quan nhà nước đối với tài sản trên chuỗi. 127,271 BTC - con số đủ để thay đổi tâm lý thị trường và xu hướng quản lý, đã được ghi vào lịch sử quản lý Bitcoin, trở thành một dấu mốc quan trọng.

Từ thương nhân Phúc Kiến đến đế chế lừa đảo: Cách bố trí vốn và tội phạm công nghiệp của Trần Chí.

Cáo trạng của Bộ Tư pháp Hoa Kỳ đã vén bức màn một khía cạnh khác của Trần Chí và tập đoàn BCH của anh ta.

Trong các báo cáo của phương tiện truyền thông Đông Nam Á, Trần Chí từng được coi là “nhà quý tộc mới của Campuchia”, tập đoàn BCH mà ông kiểm soát cũng được quảng bá là một tập đoàn đa quốc gia hoạt động trong các lĩnh vực như bất động sản, tài chính. Tuy nhiên, Bộ Tư pháp Mỹ cáo buộc rằng phía sau nó có một “logic vận hành hai lớp”: bên ngoài là một đế chế thương mại hợp pháp, bên trong là một hệ thống kiểm soát và thanh toán tài chính phục vụ cho lợi nhuận từ lừa đảo.

Trần Chí nguyên quán tại Phúc Kiến, những năm đầu tiên phát triển tại Campuchia nhờ vào ngành công nghiệp cờ bạc và bất động sản. Sau khi có quốc tịch Campuchia vào năm 2014, ông nhanh chóng thu được nhiều giấy phép phát triển và giấy phép tài chính thông qua quan hệ chính trị và thương mại. Sau đó, ông không dừng lại ở hoạt động kinh doanh địa phương, mà đã xây dựng một cấu trúc tài sản xuyên quốc gia phức tạp thông qua việc thành lập công ty tại Quần đảo Virgin thuộc Anh, cấu trúc nắm giữ tại Singapore, và nghi ngờ nắm giữ danh tính Anh, từ đó tạo ra rào cản giữa các khu vực pháp lý khác nhau. Vào tháng 4 năm 2024, Quốc vương Campuchia còn ban hành một sắc lệnh, bổ nhiệm Trần Chí làm cố vấn cho Chủ tịch Thượng viện Hunsen, điều này thể hiện nền tảng chính trị và thương mại vững chắc của ông tại địa phương.

Vua Campuchia Norodom Sihamoni đã ban hành “Sắc lệnh Hoàng gia” vào ngày 19 tháng 4 năm 2024, bổ nhiệm Công tước Chen Zhi, Chủ tịch Tập đoàn Thái Tử, làm cố vấn cho Hoàng thân Hun Sen, Chủ tịch Thượng viện Campuchia.

Theo cáo buộc, hệ thống lừa đảo viễn thông do Chen Zhi thiết lập tại Campuchia có thể nói là hoạt động theo kiểu “công nghiệp hóa”. Tài liệu của Bộ Tư pháp nhiều lần đề cập đến khái niệm “khu công nghiệp” và “nông trại điện thoại”, mô hình hoạt động của nó rất có hệ thống:

Cơ sở thực thể: Cái gọi là “khu vực” được đăng ký dưới danh nghĩa dịch vụ thuê ngoài, thực chất là thực hiện quản lý khép kín.

Kiểm soát nhân lực: Lao động nước ngoài thường bị hạn chế tự do cá nhân sau khi được “tuyển dụng với mức lương cao” thu hút nhập cảnh.

Tiêu chuẩn hóa công việc: Mỗi nhân viên quản lý hàng trăm “mối quan hệ”, sử dụng kịch bản thống nhất để dẫn dắt xã hội và đầu tư, quy trình tương tự như quản lý quan hệ khách hàng.

Cải trang kỹ thuật: “nông trại điện thoại” sử dụng một lượng lớn SIM và proxy IP để tạo ra danh tính ảo và vị trí địa lý nhằm che giấu nguồn gốc thực sự.

Đây không phải là một băng nhóm lừa đảo kiểu quân đội phi chính quy truyền thống, mà là một “nhà máy lừa đảo trên chuỗi” với phân công rõ ràng. Tất cả các quỹ lừa đảo cuối cùng đều được chuyển vào tầng tài chính của nhóm BCH. Theo báo cáo, số tiền thu được từ tội phạm của Trần Chí đã được sử dụng cho những chi tiêu cực kỳ xa xỉ, bao gồm mua đồng hồ đắt tiền, du thuyền, máy bay riêng, thậm chí bao gồm cả bức tranh Picasso được bán đấu giá tại New York.

Cấu trúc hai tầng của nhóm BCH

Nguồn gốc tài chính: Từ vụ cướp của hacker đến rửa tiền lừa đảo

Trong vụ việc này, nguồn gốc của 127,271 đồng BTC đặc biệt phức tạp. Theo báo cáo của các tổ chức phân tích chuỗi như Elliptic và Arkham Intelligence, lô bitcoin này có sự trùng khớp cao với vụ đánh cắp của một mỏ lớn có tên “LuBian” vào năm 2020.

Hồ sơ cho thấy, vào tháng 12 năm 2020, ví cốt lõi của LuBian đã xảy ra chuyển nhượng bất thường, khoảng 127,426 BTC đã bị đánh cắp. Trên chuỗi thậm chí đã để lại một giao dịch nhỏ kèm theo thông điệp từ LuBian gửi đến địa chỉ hacker: “Please return our funds, we'll pay a reward”. Sau đó, số tiền khổng lồ này đã chìm trong im lặng trong một thời gian dài, cho đến giữa năm 2024 mới bắt đầu hoạt động trở lại, và lộ trình di chuyển của nó trùng với cụm ví do nhóm Cá voi kiểm soát. (Tin tức mới nhất: Ngày 15 tháng 10, ví liên quan đến LuBian đã chuyển tất cả 9757 BTC, trị giá 1 tỷ USD, sau ba năm im lặng)

Điều này có nghĩa là cuộc điều tra đã tiết lộ không chỉ đơn giản là một chuỗi “lừa đảo-rửa tiền”, mà là một con đường phức tạp hơn: “Tin tặc cướp bóc mỏ → Ẩn nấp lâu dài → Được tổ chức tội phạm đưa vào quỹ tiền → Cố gắng rửa tiền thông qua khai thác và giao dịch ngoài sàn”. Phát hiện này đã nâng vụ việc lên một độ phức tạp mới: nó vừa liên quan đến tấn công tin tặc và lỗ hổng an ninh khai thác, vừa tiết lộ cách mà mạng lưới trao đổi xám thu hút và ẩn giấu nguồn vốn lớn có nguồn gốc bất thường.

Bitcoin bị niêm phong như thế nào?

Đối với ngành công nghiệp tiền điện tử, ảnh hưởng sâu rộng của vụ án này không chỉ dừng lại ở việc lật đổ một kẻ lừa đảo, mà còn ở chỗ các cơ quan tư pháp và tình báo đã hoàn toàn trình diễn một quy trình xử lý tài sản trên chuỗi: Định vị trên chuỗi → Khóa tài chính → Tiếp quản tư pháp. Đây là một vòng khép kín thực chiến kết nối liền mạch “khả năng theo dõi trên chuỗi” với “quyền lực tư pháp truyền thống”.

Bước một: Theo dõi trên chuỗi - Xác định “thùng chứa tài chính”

Tính ẩn danh của Bitcoin thường bị hiểu lầm. Thực tế, blockchain của nó là sổ cái công khai, mỗi giao dịch đều để lại dấu vết. Tập đoàn Trần Chí cố gắng rửa tiền thông qua mô hình “phun-bộ lọc” kinh điển: phân tán tiền từ ví chính như nước từ bình xịt đến hàng triệu địa chỉ trung gian, sau một thời gian ngắn dừng lại, lại như dòng suối hội tụ vào dòng sông, tái hợp ít nhất một số địa chỉ cốt lõi.

Hành động này có vẻ phức tạp, nhưng từ góc độ phân tích trên chuỗi, hành vi “phân tán - tập hợp” thường xuyên lại tạo ra những đặc điểm hình ảnh độc đáo. Các tổ chức điều tra (như TRM Labs, Chainalysis) sử dụng thuật toán phân cụm, chính xác vẽ ra “bản đồ dòng tiền quay trở lại”, cuối cùng xác nhận: những địa chỉ có vẻ phân tán này đều chỉ về cùng một thực thể kiểm soát - BCH.

Bước 2: Trừng phạt tài chính - cắt đứt “kênh chuyển đổi”

Sau khi đã khóa tài sản trên chuỗi, các cơ quan chức năng của Mỹ đã khởi động các biện pháp trừng phạt tài chính kép:

Bộ Tài chính (OFAC) trừng phạt: Đưa Trần Chí và các thực thể liên quan vào danh sách, bất kỳ tổ chức nào chịu sự quản lý của Hoa Kỳ không được giao dịch với họ.

Cục Thi hành Luật Tội phạm Tài chính (FinCEN) Điều §311: Liệt kê các thực thể quan trọng là “đối tượng rửa tiền chính”, hoàn toàn cắt đứt con đường tiếp cận hệ thống thanh toán bằng đô la.

Tại đây, những Bitcoin này mặc dù vẫn có thể được kiểm soát bởi khóa riêng trên chuỗi, nhưng thuộc tính giá trị quan trọng nhất của chúng - “khả năng đổi thành đô la Mỹ” đã bị đóng băng.

Bước 3: Tiếp quản tư pháp - hoàn thành “chuyển nhượng quyền sở hữu”

Cuối cùng, việc tịch thu không phải dựa vào việc bẻ khóa khóa riêng bằng bạo lực, mà là các cơ quan thực thi pháp luật đã trực tiếp tiếp quản “quyền ký” của tài sản thông qua quy trình pháp lý (như lệnh của tòa án). Điều này có nghĩa là các nhân viên thực thi pháp luật đã thành công trong việc lấy được cụm từ khôi phục, khóa riêng hoặc kiểm soát ví phần cứng, từ đó có thể thực hiện một giao dịch chuyển nhượng hợp lệ như chủ sở hữu tài sản ban đầu, chuyển Bitcoin vào địa chỉ do chính phủ kiểm soát.

Tuy nhiên, trong vụ án Trần Chí, chính phủ Mỹ vẫn chưa công bố chi tiết đầy đủ về cách thức cụ thể mà họ đã có được khóa riêng, do đó trong cộng đồng cũng đã có suy đoán dựa trên việc Lubian.com từng bị phát hiện lỗ hổng an ninh, rằng các cơ quan thực thi pháp luật đã lợi dụng lỗ hổng này để giải mã khóa riêng.

Khi giao dịch này được xác nhận bởi mạng blockchain, “quyền sở hữu hợp pháp” và “quyền kiểm soát trên chuỗi” đã trở thành một thể thống nhất. Quyền sở hữu 127,271 BTC này, trong cả nghĩa kỹ thuật và pháp lý, chính thức được chuyển từ Trần Chí đến chính phủ Hoa Kỳ. Bộ công cụ này rõ ràng cho thấy: Trước quyền lực quốc gia, “tài sản trên chuỗi không thể bị tước đoạt” không phải là điều tuyệt đối.

Sau khi bị tịch thu, Bitcoin sẽ đi đâu?

Khi 127,271 đồng BTC được chuyển từ ví của đế chế lừa đảo vào “Ví do Chính phủ Hoa Kỳ kiểm soát”, một câu hỏi mang tính chiến lược hơn xuất hiện: Đích đến cuối cùng của khối tài sản khổng lồ này sẽ tiết lộ cách chính phủ Hoa Kỳ định vị Bitcoin - là “tài sản bất hợp pháp” cần được thanh lý, hay là “tài sản chiến lược” có thể được nắm giữ?

Trong lịch sử, cách chính phủ Hoa Kỳ xử lý việc tịch thu tài sản kỹ thuật số chủ yếu chia thành một số loại. Bitcoin trong vụ án Silk Road đã được chuyển nhượng cho các nhà đầu tư tổ chức tư nhân thông qua đấu giá công khai sau khi hoàn tất thủ tục tư pháp, trong đó Tim Draper là một trong số các người mua đấu giá. BTC trong vụ tống tiền Colonial Pipeline thì đã được Bộ Tư pháp tạm thời giữ lại trong tài khoản của chính phủ sau khi thu hồi, dùng làm bằng chứng cho vụ án và để ghi chép của Bộ Tài chính. Còn về FTX, trạng thái hiện tại vẫn đang ở giai đoạn quản lý tư pháp, chính thức chưa xác nhận việc tịch thu tài sản thuộc về chính phủ, trong đó phần lớn tài sản lý thuyết nên được sử dụng trong quy trình thanh toán nợ để bồi thường cho người dùng, chứ không phải đưa trực tiếp vào quỹ dự trữ của quốc gia.

Khác với cách xử lý bitcoin bị tịch thu thông qua đấu giá công khai như trong vụ án Silk Road, vụ án này đang đối mặt với một biến số quan trọng: vào tháng 3 năm 2025, Nhà Trắng Mỹ đã ký sắc lệnh hành chính, thiết lập cơ chế “dự trữ bitcoin chiến lược”. Điều này có nghĩa là, lô BTC trong vụ án Trần Chí rất có thể không còn được đơn giản đấu giá nữa, mà sẽ được chuyển thẳng thành tài sản dự trữ do nhà nước nắm giữ.

Do đó, Hoa Kỳ đang xây dựng một “chu trình giám sát tài sản trên chuỗi” chưa từng có: thông qua việc theo dõi trên chuỗi để xác định mục tiêu - sử dụng các biện pháp trừng phạt để cắt đứt xuất khẩu tiền tệ hợp pháp - hoàn thành việc tước quyền sở hữu về mặt pháp lý thông qua quy trình tư pháp - cuối cùng chuyển tài sản vào sự kiểm soát của chính phủ. Cốt lõi của quy trình này không phải là hạn chế lưu thông trên thị trường, mà là định nghĩa lại quyền sở hữu hợp pháp của “quyền kiểm soát khóa”.

Khi quy trình tư pháp xác nhận tài sản là thu nhập từ tội phạm, thuộc tính của nó sẽ chuyển từ “tiền điện tử do cá nhân kiểm soát” sang “chứng chỉ tài sản kỹ thuật số dưới sự quản lý của nhà nước”.

Với việc chuyển nhượng 127,271 BTC, Mỹ đã trở thành thực thể chủ quyền nắm giữ nhiều Bitcoin nhất trên toàn cầu. Đây không chỉ là một hành động tịch thu chưa từng có, mà còn báo hiệu thời đại mà sức mạnh quốc gia bắt đầu kiểm soát hệ thống đối với tài sản trên chuỗi.