AI đang bị thổi phồng? UBS: Đang xây dựng công suất 25GW, tốc độ tăng trưởng thị trường năm 2026 sẽ bùng nổ 25%

Báo cáo chuyên sâu mới nhất của UBS phản bác quan điểm về bong bóng AI, công suất trung tâm dữ liệu toàn cầu đang xây dựng lên tới 25GW, công suất hiện hữu đạt 105GW, tỷ lệ trống chạm mức thấp kỷ lục, UBS nâng dự báo tăng trưởng thị trường năm 2026 lên 20-25%. Doanh thu định kỳ hàng năm của AI tạo sinh đã đạt 17 tỷ USD, các doanh nghiệp nhờ AI tăng trưởng doanh thu 3,6%, giảm chi phí 5%.

Mất cân đối cung cầu chứng minh nhu cầu thực

(Nguồn: UBS)

Dữ liệu giám sát của UBS Evidence Lab cho thấy công suất các trung tâm dữ liệu toàn cầu đang trong giai đoạn mở rộng nhanh chóng. Tỷ lệ trống tại Bắc Mỹ, Châu Âu và Châu Á - Thái Bình Dương lần lượt là 1,8%, 3,6% và 5,8%, đều ở mức thấp lịch sử, cho thấy thị trường cung không đủ cầu. Nhóm phân tích của Andre Kukhnin chỉ ra rằng, ngay cả khi không tính các dự án mới, chỉ riêng công suất đang được quy hoạch nếu kịp vận hành vào năm 2029 thì tốc độ tăng trưởng kép hàng năm giai đoạn 2025-2029 cũng sẽ đạt 21%.

Sự mất cân đối cung cầu này trực tiếp phản bác luận điểm bong bóng AI. Đặc điểm của bong bóng là dư cung, nhu cầu ảo, nhưng hiện tại tỷ lệ trống trung tâm dữ liệu lại thấp kỷ lục, chứng minh nhu cầu là thực và bền vững. UBS dự báo thị trường sẽ tăng 25-30% năm 2025, duy trì mức 20-25% trong năm 2026, 15-20% năm 2027 và ổn định ở mức 10-15% trong giai đoạn 2028-2030.

Dữ liệu hiện thực hóa dập tắt lý luận bong bóng

(Nguồn: UBS)

Vấn đề “tỷ suất hoàn vốn” mà nhà đầu tư quan tâm hàng đầu, UBS đã đưa ra bằng chứng tích cực ban đầu. Doanh thu định kỳ hàng năm của các ứng dụng AI gốc chính đã đạt 17 tỷ USD, chiếm khoảng 6-7% tổng thị trường SaaS hiện tại. Khảo sát mới nhất của McKinsey cho thấy trong 12 tháng qua, doanh nghiệp ứng dụng AI có mức tăng trưởng doanh thu trung bình 3,6%, chi phí giảm trung bình 5%.

Luận điểm chính của thuyết bong bóng AI là “đầu tư lớn nhưng không thể hiện thực hóa lợi nhuận”, nhưng 17 tỷ USD ARR đã cho thấy tín hiệu hiện thực hóa. UBS nhấn mạnh GenAI là một công nghệ có tốc độ ứng dụng chưa từng có, khác hẳn với thời kỳ bong bóng Internet khi công nghệ chưa trưởng thành và chưa rõ ứng dụng thực tế.

Công nghệ làm mát bằng chất lỏng dẫn đầu với tốc độ tăng trưởng 45%

(Nguồn: UBS)

Khi mật độ công suất chip AI tăng lên, thị trường làm mát thể hiện vượt trội. UBS dự báo đến năm 2030, lĩnh vực làm mát sẽ duy trì tốc độ tăng trưởng kép hàng năm khoảng 20%, trong đó công nghệ làm mát bằng chất lỏng sẽ dẫn đầu với tốc độ 45%, trở thành phân khúc tăng nhanh nhất. Sự bùng nổ nhu cầu công nghệ này càng chứng minh tính thực tiễn của đầu tư hạ tầng AI.

Chi phí xây dựng trung tâm dữ liệu AI đang thay đổi về cấu trúc. So với trung tâm dữ liệu truyền thống, chi phí cơ sở hạ tầng mỗi MW của trung tâm dữ liệu AI tăng khoảng 20%, nhưng đáng chú ý hơn là chi phí thiết bị CNTT tăng vọt — do chip AI đắt đỏ, tỷ trọng chi phí thiết bị CNTT trong tổng chi phí tăng mạnh, mỗi MW gấp 3-4 lần truyền thống. Cấu trúc này khiến khách hàng giảm nhạy cảm với giá cơ sở hạ tầng, có lợi cho nhà cung cấp thiết bị thượng nguồn.

Nút thắt điện lực đẩy giá trị tài sản tăng cao

UBS cũng lưu ý các rủi ro tiềm ẩn. Nguồn cung điện được xem là nút thắt lớn nhất, đặc biệt tại Châu Âu, một số trung tâm hạ tầng cấp 1 đã phải lên lịch nối lưới điện đến tận những năm 2030. UBS dự báo trung tâm dữ liệu sẽ chiếm hơn 60% tăng trưởng điện năng của Mỹ giai đoạn 2025-2030, điều này sẽ là thách thức lớn cho độ tin cậy của lưới điện.

Tuy nhiên, theo UBS, các nút thắt này chủ yếu đẩy giá trị tài sản hiện hữu lên cao hơn là kết thúc chu kỳ đầu tư. Điều này hoàn toàn trái ngược logic vỡ bong bóng — khi bong bóng vỡ, giá trị tài sản lao dốc, còn hiện tại các nút thắt lại làm tăng giá trị khan hiếm. Chi tiêu vốn của các hãng điện toán đám mây quy mô siêu lớn chiếm 25-30% doanh thu nhưng vẫn chỉ chiếm 75% dòng tiền vận hành, ở trong phạm vi kiểm soát, dự kiến mức đầu tư cao này sẽ kéo dài ít nhất đến năm 2027.