Từ vụ việc hot girl mạng Đài Loan ở New York liên tục ăn quỵt bị tạm giam, bàn về hiện tượng "Tiểu Hồng Thư" thất bại ở Mỹ

Nữ influencer Đài Loan 34 tuổi Chung Pei Yun (鍾佩雲) nhiều lần ăn quỵt tại các nhà hàng cao cấp ở New York, cuối cùng đã bị cảnh sát bắt giữ và hiện đang bị tạm giam tại nhà tù Rikers Island (Nguồn: Thế Giới Nhật Báo). Rikers Island nằm tại sông East River của thành phố New York, giữa Manhattan và quận Queens, là một trong những trại tạm giam lớn nhất của thành phố New York, chủ yếu giam giữ các tù nhân chờ xét xử hoặc chờ tuyên án. Rikers Island từ lâu đã nổi tiếng với môi trường khắc nghiệt, đầy bạo lực. Do số lượng tù nhân đông đảo và cơ sở vật chất xuống cấp, các tù nhân bị nhốt trong các phòng giam chật chội, điều kiện vệ sinh kém và thường xuyên xảy ra bạo lực nhà tù. Một influencer từng xuất hiện lộng lẫy trên Instagram nhưng lại bị giam giữ trong môi trường tồi tệ như vậy, đã làm nổi bật lên những câu chuyện “vong mỹ” kỳ lạ trong những năm gần đây, những cuộc đời kỳ quặc của những người chỉ biết chạy theo lưu lượng mạng và phẫu thuật thẩm mỹ mà không hiểu gì về cuộc sống thực.

Vụ việc lần này đã gây chú ý trong xã hội, chủ yếu vì nó phơi bày một vấn đề nghiêm trọng trong văn hóa nền tảng xã hội hiện nay, một số influencer hoặc “hot girl mạng” dùng sức ảnh hưởng của mình trên mạng xã hội để đòi hỏi nhà hàng, doanh nghiệp cung cấp dịch vụ “miễn phí”. Hành vi của Chung Pei Yun không chỉ là hành vi phạm tội cá nhân đơn giản, mà còn phản ánh nhận thức sai lầm của một bộ phận trong văn hóa influencer về “miễn phí” hoặc “đặc quyền”. Đằng sau văn hóa này, cũng có thể thấy nền tảng như Xiaohongshu (Tiểu Hồng Thư) lan truyền văn hóa “vong mỹ”, mỗi ngày xuất hiện lộng lẫy trên mạng xã hội, mù quáng theo đuổi phẫu thuật thẩm mỹ, làm đẹp, thời trang, dẫn đến chủ nghĩa vật chất, hư vinh và có thể gây ra các vấn đề lừa đảo online, cũng như ảnh hưởng tới sức khỏe tâm thần của thanh thiếu niên.

Sự kiện “ăn quỵt” của Chung Pei Yun còn cho thấy vấn đề mà nhiều nhà hàng phải đối mặt, nhiều khách hàng là influencer yêu cầu được ăn miễn phí để đổi lấy việc quảng bá trên mạng xã hội, từ đó hình thành tâm lý chung: chỉ cần có đủ người theo dõi hoặc sự chú ý thì sẽ được nhận lại lợi ích trong đời thực. Dù nhiều doanh nghiệp đã có biện pháp nhận diện và phòng tránh hành vi “lừa đảo” này, nhưng văn hóa xã hội như vậy vẫn lan rộng trong giới trẻ.

Nguyên nhân gốc rễ của hiện tượng này thường liên quan đến cách vận hành của các nền tảng xã hội, nơi nhiều influencer thông qua nội dung được trau chuốt để thu hút lượng lớn người theo dõi và doanh nghiệp, từ đó tạo ra hệ sinh thái ảnh hưởng ảo. Trong hệ sinh thái này, số lượng người theo dõi đồng nghĩa với sự chú ý, lưu lượng và thậm chí có thể trở thành “vốn” để nhận tài nguyên miễn phí. Dù là nhà hàng cao cấp hay thương hiệu, nhiều doanh nghiệp khi đối mặt với yêu cầu như vậy thường lúng túng. Đằng sau văn hóa này, chính là bầu không khí tập thể do nền tảng như “Xiaohongshu” tạo ra, không chỉ tôn sùng nhan sắc và lưu lượng mà còn truyền tải giá trị lo lắng ngoại hình sai lệch, khiến giới trẻ tin rằng chỉ cần nổi bật trên mạng xã hội là có thể có đặc quyền bất hợp pháp ngoài đời. Xiaohongshu, với nội dung chính là chia sẻ phong cách sống và tiêu dùng, thực sự là một trong những cái nôi nuôi dưỡng văn hóa “vong mỹ”, thúc đẩy chủ nghĩa lãng phí trên nền tảng xã hội và thách thức các chuẩn mực đạo đức, luân lý của xã hội.

Sự lan rộng của văn hóa vong mỹ

Trên các nền tảng như Xiaohongshu, nhiều influencer và hot girl chỉ chú trọng đến sự nổi tiếng và ảnh hưởng, không quan tâm đến chất lượng sản phẩm hay giá trị dịch vụ. Đặc điểm của các nền tảng này khiến một bộ phận hot girl không còn chỉ đơn thuần chia sẻ cuộc sống mà coi sức ảnh hưởng của mình là công cụ để đổi lấy lợi ích vật chất. Tâm lý này không chỉ thể hiện ở hành vi “ăn quỵt” mà còn lan sang các hành vi “dùng thử miễn phí”, “đãi ngộ đặc biệt”, v.v. Nói cách khác, nhiều influencer và hot girl có sự tưởng tượng phi thực tế về sức ảnh hưởng của mình, cho rằng doanh nghiệp nên cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ miễn phí để đổi lấy sự quảng bá.

Tệ hơn, giới trẻ có thể lầm tưởng rằng có nhiều người theo dõi thì nghiễm nhiên được hưởng đặc quyền, miễn phí, dù là nhà hàng, khách sạn hay thương hiệu khác; các doanh nghiệp thường không biết xoay sở ra sao khi nhận được yêu cầu như vậy. Ngoài ra, một số influencer và hot girl khi hợp tác hoặc trao đổi chỉ quan tâm đến lợi ích bản thân mà bỏ qua chi phí và nỗ lực của đối tác. Hành vi này khiến doanh nghiệp khi đối mặt với nhiều yêu cầu phi lý có thể rơi vào thế tiến thoái lưỡng nan: không dám từ chối hoàn toàn vì sợ bị bôi xấu trên mạng, nhưng cũng không thể chịu đựng lâu dài sự trao đổi không bình đẳng, cuối cùng có thể gây tổn hại đến hình ảnh thương hiệu và lợi ích kinh tế.

Ảnh hưởng và rủi ro của Xiaohongshu

Từ khi thành lập, Xiaohongshu nhấn mạnh khái niệm “chia sẻ thật” và “phong cách sống”, dựa vào sự gắn kết mạnh mẽ của người dùng và mô hình tiếp thị nội dung tinh tế, trở thành nền tảng quan trọng cho nhiều thương hiệu. Tuy nhiên, cũng vì chú trọng vào phong cách sống và gợi ý tiêu dùng, một bộ phận người dùng đã hiểu sai vai trò của mình trên nền tảng. Nhiều influencer coi mình là “biểu tượng phong cách sống”, liên tục gắn “gu thẩm mỹ” với trao đổi thương mại thực tế. Đối với họ, việc có ảnh hưởng không đồng nghĩa với việc mang lại giá trị thực cho doanh nghiệp, ngược lại, doanh nghiệp bị coi là “tài nguyên có thể khai thác”, còn lượng người theo dõi là “vốn mặc cả”.

Văn hóa này đã ảnh hưởng sâu rộng đến giới trẻ Đài Loan, nhiều người tiêu dùng và doanh nghiệp khó phân biệt đâu là giá trị trao đổi thực sự, thậm chí có thể trở thành nạn nhân của các vụ lừa đảo thương mại điện tử được dàn dựng tinh vi. Hệ thống “chia sẻ” và “gợi ý” do Xiaohongshu cổ vũ, đôi khi bị lợi dụng thành kênh “tài nguyên miễn phí”, giá trị quan sai lệch này không chỉ thúc đẩy tâm lý đua đòi mà còn khiến nhiều influencer tự thổi phồng giá trị bản thân trên mạng, dẫn đến nhầm lẫn thực tế.

Lệnh cấm Xiaohongshu tại Đài Loan và phản tư xã hội

Trong bối cảnh này, Đài Loan quyết định cấm Xiaohongshu, dù lệnh cấm bị một số người cho là có yếu tố chính trị, chủ yếu nhằm ngăn chặn lừa đảo trực tuyến, nhưng không thể phủ nhận rằng “văn hóa vong mỹ” ngày càng phổ biến trên nền tảng này thực sự là vấn đề lớn của xã hội hiện nay. Xiaohongshu trở thành cái nôi lớn nhất sản sinh “văn hóa vong mỹ”, thúc đẩy influencer thỏa sức cổ vũ hành vi tiêu dùng vô trách nhiệm trên nền tảng, đánh lừa nhận thức của giới trẻ về thế giới thực. Hiện tượng này dù liên quan đến chính trị hay lừa đảo, đều vô hình chung làm tổn hại đạo đức xã hội, khiến ngày càng nhiều người có quan niệm sống và giá trị sai lầm.

Lệnh cấm của Đài Loan không nên chỉ được coi là trừng phạt Xiaohongshu, mà sâu xa hơn nên khiến chúng ta suy nghĩ lại vai trò của các nền tảng xã hội hiện nay, đặc biệt là tác động sâu rộng của chúng trong việc định hình giá trị, thúc đẩy mô hình tiêu dùng và ảnh hưởng đến giới trẻ. Trong quá trình này, cần nghiên cứu sâu hơn về ảnh hưởng của mạng xã hội và tác động lâu dài tới thanh thiếu niên.

Các nền tảng xã hội như Xiaohongshu dù đóng vai trò quan trọng trong thúc đẩy tiêu dùng và marketing thương hiệu ở giới trẻ, nhưng đồng thời cũng lan truyền văn hóa “vong mỹ”. Nhiều influencer và hot girl coi nền tảng là kênh “tài nguyên miễn phí”, đòi hỏi doanh nghiệp ưu đãi hoặc sản phẩm miễn phí để đổi lấy quảng bá mạng xã hội. Hành vi này không chỉ vô đạo đức mà còn bóp méo nhận thức của giới trẻ về “trao đổi giá trị”. Lệnh cấm của chính quyền Đài Loan, dù xuất phát từ động cơ chính trị, phòng chống lừa đảo hay phản tư văn hóa, đều là lời cảnh tỉnh đối với văn hóa influencer hiện nay, nhắc nhở influencer và hot girl phải có trách nhiệm xã hội nhiều hơn trên mạng xã hội, thay vì chỉ chạy theo nổi tiếng và lưu lượng.

Đáng chú ý hơn, văn hóa “vong mỹ” đã ảnh hưởng sâu sắc đến lối sống và giá trị của một bộ phận giới trẻ Đài Loan. Khi tác giả thấy ở các quán Starbucks, tàu điện ngầm, thậm chí là trung tâm thương mại, hiệu sách tại Đài Bắc, không khó để bắt gặp các bạn trẻ ăn mặc cầu kỳ, đi dép lê, cuốn lô tóc, thong dong như vừa ngủ dậy đi dạo phố, ăn uống, hình ảnh đó khiến người ta phải tự hỏi: Tại sao Đài Loan lại không nhận ra mức độ thẩm thấu của kiểu “thẩm mỹ sống Trung Quốc” này? Khi cả thế giới đang cảnh giác trước tác động của mạng xã hội đối với cuộc sống và sức khỏe tinh thần giới trẻ, tại Đài Loan vẫn còn nhiều người cho rằng những việc này không quan trọng?

Lấy ví dụ vụ “ăn quỵt” của Chung Pei Yun, influencer Đài Loan này bị bắt vì nhiều lần ăn không trả tiền ở các nhà hàng cao cấp New York, diễn biến vụ việc khiến người ta nghi ngờ tình trạng tâm thần của cô, thẩm phán thậm chí yêu cầu kiểm tra sức khỏe tâm thần. Từ vụ việc này đặt ra câu hỏi: Đài Loan có thực sự quan tâm đến sức khỏe tâm thần của giới trẻ? Mạng xã hội đóng vai trò gì trong đó? Và Đài Loan nên đưa ra giải pháp hiệu quả ra sao?

Hiện nay, giới trẻ phải đối mặt với một thế giới ảo đầy cám dỗ, nhiều giá trị và lối sống hoàn toàn tách rời thực tế. “Văn hóa vong mỹ” do Xiaohongshu và các nền tảng khác truyền tải chính là sự phô bày tập trung của giá trị ảo này. Thanh thiếu niên bị dẫn dắt chạy theo hình mẫu hoàn hảo bên ngoài và lối sống chỉ trên bề mặt, mà quên đi nỗ lực, trách nhiệm và trung thực cần thiết trong đời thật. Điều này không chỉ tạo ra chuẩn mực sống phi thực tế, mà còn có thể gây ảnh hưởng tiêu cực lâu dài đến sức khỏe tâm thần và hành vi xã hội của giới trẻ.

Lệnh cấm của Đài Loan có thể là một phản ứng cần thiết, nhưng cũng đặt ra vấn đề sâu xa hơn: làm sao để giới trẻ hiểu được sự khác biệt giữa thế giới thực và thế giới ảo trong thời đại số này, làm sao giúp họ xây dựng giá trị quan, nhận thức đúng đắn mới là vấn đề cốt lõi cần quan tâm. Trong quá trình này, xã hội, chính phủ, các tổ chức giáo dục và truyền thông cần cùng nhau định hướng, giúp giới trẻ giữ gìn sức khỏe thể chất, tinh thần trước cám dỗ của thế giới mạng.

Bài viết này, từ sự kiện influencer Đài Loan ăn quỵt tại New York bị tạm giam, bàn về hiện tượng vong mỹ trên “Xiaohongshu” (Tiểu Hồng Thư) lần đầu xuất hiện trên Chain News ABMedia.