Chứng khoán Mỹ mở cửa chắc chắn giảm! Jane Street nghi bị thao túng vị thế 2,5 tỷ khiến Bitcoin lao dốc

Kể từ đầu tháng 11, Bitcoin xuất hiện mô hình giảm giá đều đặn mỗi ngày vào lúc 10 giờ sáng, ngay sau khi thị trường chứng khoán Mỹ mở cửa, nghi ngờ bị thao túng bởi ông lớn giao dịch tần suất cao Jane Street. Công ty này đang nắm giữ 2,5 tỷ USD ETF IBIT của BlackRock. Trong thời gian cuối tuần với thanh khoản thấp, Bitcoin đã giảm từ 89.7 nghìn USD xuống 87.7 nghìn USD, thanh lý 171 triệu USD vị thế Long, sau đó bật tăng lên 91.2 nghìn USD - đây là thủ thuật thao túng thanh lý hai chiều điển hình.

Ba bằng chứng cho hành vi thị trường bất thường

Hiệu suất của Bitcoin trong quý IV thấp hơn đáng kể so với lịch sử, làm dấy lên nghi ngờ về hành vi thao túng. Chuyên gia phân tích Ash Crypto chỉ ra rằng, kể từ sau đợt sụp đổ thị trường vào tháng 10, chứng khoán Mỹ đã tăng 8%, nhiều cổ phiếu lập đỉnh lịch sử, trong khi Bitcoin hiện vẫn thấp hơn 29% so với trước khi sụp đổ, mọi đợt hồi phục ngắn hạn đều bị bán tháo mạnh. Hiện tượng phân kỳ này cực kỳ hiếm trong chu kỳ tăng giá.

Bất thường hơn nữa là thị trường liên tục thể hiện hành vi phi lý, không phản ứng tích cực với những tin tức tốt như thông thường. Ví dụ, MicroStrategy tuần này thông báo mua 10.624 BTC trị giá 962,7 triệu USD - quy mô tổ chức mua lớn như vậy thường sẽ đẩy giá tăng. Tuy nhiên, ngày 9/12, Bitcoin lại giảm thêm 0,70%, hoàn toàn phớt lờ tin tốt này. Tin xấu cũng kích hoạt mô hình bán tháo tương tự, cho thấy cơ chế phản ứng thông tin của thị trường đã bị phá vỡ.

Bằng chứng thứ ba là chu kỳ thanh lý liên tục. Cứ khoảng hai ngày lại có khoảng 500 triệu USD bị thanh lý, cho thấy áp lực bán cưỡng bức kéo dài. Nếu chỉ là giao dịch đòn bẩy thì đáng lẽ chỉ diễn ra ngắn hạn và thị trường sẽ nhanh chóng phục hồi, nhưng thực tế là bán tháo kéo dài, không có bất kỳ đợt hồi phục mạnh nào. Diễn biến giá cuối tuần càng là bằng chứng rõ ràng cho thao túng: Bitcoin trong thời gian thanh khoản thấp từ khoảng 89.700 USD giảm xuống 87.700 USD, kích hoạt khoảng 171 triệu USD vị thế Long bị thanh lý, rồi trong vài giờ sau đảo chiều gắt, giá bật lên khoảng 91.200 USD, xoá sổ 75 triệu USD vị thế Short. Mô hình thanh lý hai chiều này lặp đi lặp lại trong những ngày cuối tuần thanh khoản thấp.

Nghi vấn thao túng từ vị thế 2,5 tỷ USD của Jane Street

(Nguồn: Trading View)

Các quan sát viên thị trường nhận thấy một xu hướng nổi bật: Bitcoin thường chứng kiến đợt giảm mạnh vào khoảng 10 giờ sáng, tức ngay sau khi thị trường Mỹ mở cửa. Mô hình này kéo dài từ đầu tháng 11 đến nay, giống với những gì đã từng xuất hiện đầu năm nay. Sự nhất quán đó cho thấy đây là một chiến lược phối hợp, không phải phản ứng ngẫu nhiên.

Chuyên gia Bull Theory chỉ ra rằng, ông lớn giao dịch tần suất cao Jane Street có thể là “đạo diễn” đằng sau. Được biết, Jane Street nắm giữ 2,5 tỷ USD ETF IBIT của BlackRock, là vị thế lớn thứ năm của họ. Quan sát biểu đồ dễ nhận ra mô hình này lặp lại quá rõ: giá lao dốc trong một giờ sau mở cửa, rồi hồi phục từ từ. Đây là thao tác điển hình của giao dịch tần suất cao. Nghĩa là, sự sụt giảm của Bitcoin không đến từ yếu tố vĩ mô mà là kết quả của thao túng từ một tổ chức lớn.

Chu kỳ ba bước kiếm lời của giao dịch tần suất cao

Bán tháo khi mở cửa để dìm giá: Khi thị trường Mỹ mở cửa, họ bán mạnh cổ phiếu ETF, tận dụng thanh khoản cao đầu phiên để tạo hoảng loạn.

Mua lại trong vùng thanh khoản: Giá giảm về vùng đã xác định có thanh khoản dồi dào, họ mua lại cùng hoặc nhiều hơn số lượng đã bán với giá thấp hơn.

Lặp lại chu kỳ để tích trữ: Lặp đi lặp lại quy trình này, tận dụng biến động có thể dự đoán để kiếm lời và tích luỹ hàng tỷ USD Bitcoin.

Khó khăn trong việc theo dõi Jane Street là họ không giao dịch on-chain mà thông qua ETF. Chúng ta không thể theo dõi động thái của họ, khác với các nhà tạo lập thị trường như Wintermute giao dịch on-chain trên Binance. ETF vốn không minh bạch, trở thành vỏ bọc hoàn hảo cho hoạt động thao túng này.

Giao dịch giả tạo và lỗ hổng pháp lý

Chiến lược này trong tài chính truyền thống gọi là “giao dịch giả tạo” (Wash Trading), đã bị cấm trên thị trường chứng khoán từ năm 1933. Nhưng trong lĩnh vực tiền mã hoá hiện chưa có luật nào, các nhà giao dịch tần suất cao tha hồ thực hiện giao dịch giả tạo cho tới khi Đạo luật Cấu trúc Thị trường được thông qua. Lỗ hổng pháp lý này đã hợp pháp hoá hành vi thao túng của các tổ chức.

Đáng lo ngại hơn, hoạt động thao túng này có thể liên quan đến nhiều tổ chức lớn. Có tin đồn nhiều quỹ lớn đã cháy tài khoản vào ngày 10/10, họ đang bán Bitcoin để bù lỗ. Việc bán tháo bị động này kết hợp với thao túng chủ động của Jane Street tạo thành vòng xoáy tiêu cực, liên tục đè nén giá Bitcoin.

Dù vậy, các chuyên gia nhận định tác động này có thể chỉ là tạm thời. Khi các tay chơi lớn hoàn tất giai đoạn tích luỹ, Bitcoin có thể sẽ phục hồi theo các yếu tố cơ bản. Mấu chốt là khung pháp lý sẽ hoàn thiện khi nào, và liệu thị trường có sớm thoát khỏi mô hình thao túng có tổ chức này hay không.